Peilverlaging Gouda: dé oplossing of opmaat naar Groningse toestanden?Peilverlaging Gouda: dé oplossing of opmaat naar Groningse toestanden?

De stad Gou­da zakt lang­za­mer­hand weg in de dras­si­ge veen­grond. Het Goud­se col­le­ge en water­schap Rijn­land zien maar één seri­eu­ze optie: een staps­ge­wij­ze peil­ver­la­ging van maar liefst 25 cen­ti­me­ter in de binnenstad.

Een koe­pel van Goud­se orga­ni­sa­ties houdt zijn hart vast. „Het is een ris­kan­te aan­pak die in Gouda’s geschie­de­nis niet eer­der is ver­toond.” Maan­dag­avond buigt de raad zich over het plan.

In heel de stad zakt de grond weg, maar de gevol­gen tref­fen voor­al de bin­nen­stad, met zo’n 2000 eeu­wen­ou­de, niet-onder­hei­de pan­den. Zo zal bin­nen tien jaar het gracht­wa­ter van de Turf­markt over de weg­zak­ken­de kades stro­men, als het peil ervan even hoog blijft als nu.

 

Lees ook: Fors lager water­peil in Gou­da dich­ter­bij (RD 13 okto­ber 2020)

 

Het ver­la­gen zon­der meer van het water­peil lijkt een sim­pe­le oplos­sing. Maar met elke ver­la­ging klinkt de veen­grond ver­der in. De niet-onder­hei­de grach­ten­pan­den zak­ken mee. Na ver­loop van tijd is een nieu­we peil­ver­la­ging nodig – de vici­eu­ze cir­kel is hier­mee compleet.

Schim­mel

Daar­bij komt dat veel pan­den in de bin­nen­stad wél op palen staan. Hou­ten palen. En die rot­ten weg door het gesleu­tel aan het water­peil, door schim­mel aan de droog­val­len­de delen. Gevolg: steeds gro­te­re scheu­ren in de even­eens scheef­zak­ken­de pan- den erbo­ven. Het­zelf­de leed bedreigt bewo­ners van de niet-onder­hei­de hui­zen als hun ondie­pe fun­de­rin­gen onge­lijk­ma­tig met de dalen­de grond­laag meezinken.

Ver­ze­ke­raars dek­ken de enor­me scha­de­pos­ten van zul­ke steeds onbe­woon­baar­der wor­den­de hui­zen niet. Het Ver­bond van Ver­ze­ke­raars waar­schuw­de hier eind sep­tem­ber voor. Het gaat name­lijk niet om een „onze­ker voor­val” of „onvoor­zie­ne gebeurtenis.”

Fase­ge­wijs

In het Kader­plan Bodem­da­ling Bin­nen­stad (KBB), waar­over de raad zich maan­dag­avond het hoofd breekt (stem­ming op 28 okto­ber), heeft de gemeen­te Gou­da samen met hoog­heem­raad­schap Rijn­land enke­le opties uitgewerkt.

Beoogd com­par­ti­ment. Beeld: gemeen­te Gouda/HHR

Als bes­te optie komen bei­de par­tij­en, in samen­spraak met ande­re over­he­den, bewo­ners en belan­gen­or­ga­ni­sa­ties, uit op het afdam­men en fase­ge­wijs ver­la­gen van het peil in het groot­ste risi­co­ge­bied: de grach­ten van de Turf­markt, de Zeugs­traat en de Jeru­za­lem­straat. Dit moet tus­sen 2025 en 2030 gebeu­ren, waar­na het water tot 2050 moge­lijk zelfs tot 40 cen­ti­me­ter zal zak­ken ten opzich­te van nu.

Ook de rio­le­ring gaat op de schop, in de gehe­le bin­nen­stad. Een groot­scheeps pro­ject dat tot 2070 kan duren. De gemeen­te en het water­schap nemen deze kos­ten voor hun rekening.

 

Lees ver­der: „De voor­ge­stel­de aan­pak vin­den wij een onver­ant­woord experiment.”