De stad Gouda zakt langzamerhand weg in de drassige veengrond. Het Goudse college en waterschap Rijnland zien maar één serieuze optie: een stapsgewijze peilverlaging van maar liefst 25 centimeter in de binnenstad.
Een koepel van Goudse organisaties houdt zijn hart vast. „Het is een riskante aanpak die in Gouda’s geschiedenis niet eerder is vertoond.” Maandagavond buigt de raad zich over het plan.
In heel de stad zakt de grond weg, maar de gevolgen treffen vooral de binnenstad, met zo’n 2000 eeuwenoude, niet-onderheide panden. Zo zal binnen tien jaar het grachtwater van de Turfmarkt over de wegzakkende kades stromen, als het peil ervan even hoog blijft als nu.
Lees ook: Fors lager waterpeil in Gouda dichterbij (RD 13 oktober 2020)
Het verlagen zonder meer van het waterpeil lijkt een simpele oplossing. Maar met elke verlaging klinkt de veengrond verder in. De niet-onderheide grachtenpanden zakken mee. Na verloop van tijd is een nieuwe peilverlaging nodig – de vicieuze cirkel is hiermee compleet.
Schimmel
Daarbij komt dat veel panden in de binnenstad wél op palen staan. Houten palen. En die rotten weg door het gesleutel aan het waterpeil, door schimmel aan de droogvallende delen. Gevolg: steeds grotere scheuren in de eveneens scheefzakkende pan- den erboven. Hetzelfde leed bedreigt bewoners van de niet-onderheide huizen als hun ondiepe funderingen ongelijkmatig met de dalende grondlaag meezinken.
Verzekeraars dekken de enorme schadeposten van zulke steeds onbewoonbaarder wordende huizen niet. Het Verbond van Verzekeraars waarschuwde hier eind september voor. Het gaat namelijk niet om een „onzeker voorval” of „onvoorziene gebeurtenis.”
Fasegewijs
In het Kaderplan Bodemdaling Binnenstad (KBB), waarover de raad zich maandagavond het hoofd breekt (stemming op 28 oktober), heeft de gemeente Gouda samen met hoogheemraadschap Rijnland enkele opties uitgewerkt.
Beoogd compartiment. Beeld: gemeente Gouda/HHR
Als beste optie komen beide partijen, in samenspraak met andere overheden, bewoners en belangenorganisaties, uit op het afdammen en fasegewijs verlagen van het peil in het grootste risicogebied: de grachten van de Turfmarkt, de Zeugstraat en de Jeruzalemstraat. Dit moet tussen 2025 en 2030 gebeuren, waarna het water tot 2050 mogelijk zelfs tot 40 centimeter zal zakken ten opzichte van nu.
Ook de riolering gaat op de schop, in de gehele binnenstad. Een grootscheeps project dat tot 2070 kan duren. De gemeente en het waterschap nemen deze kosten voor hun rekening.
Lees verder: „De voorgestelde aanpak vinden wij een onverantwoord experiment.”
