Scheepsbouwer Damen Shipyards uit Gorinchem sleept momenteel internationaal de ene na de andere defensie-order binnen. Ook met ‘groene’ schepen schrijft Damen zwarte jaarcijfers. En dat is voor iedereen goed nieuws, stelt topman Arnout Damen. „Onze scheepsbouwindustrie is van levensbelang voor de positie van Europa.”
Als CEO staat Arnout Damen (54) sinds 2020 als derde generatie aan het roer van Damen Shipyards Group. Het familiebedrijf stamt uit 1927, telt momenteel zo’n 12.500 medewerkers in binnen- en buitenland en zette vorig jaar 3,1 miljard euro om.
Dreiging
De grootste omzet ooit voor Damen, en een forse opsteker: de 10 jaar ervoor schommelde hij rond de twee miljard.
Belangrijkste oorzaken: de energietransitie vanwege de klimaatverandering en de oorlogszucht van Rusland. Gecombineerd met de economische dreiging van China, maken ze een florerende Europese scheepsbouwindustrie van levensbelang. Zowel economisch als militair.
Artistieke impressie van de nieuwe ASW-fregatten. Beeld Defensie
Overleven
Wat het economische aspect betreft: bij zijn aantreden noemde Arnout verduurzaming de belangrijkste uitdaging voor het familiebedrijf, in zakenblad Management Scope.
Bijna vijf jaar later bevestigt hij die stelling nogmaals. „Door stevige concurrentie uit vooral Zuidoost-Azië staat de maritieme sector in Nederland en in Europa onder druk. Alleen met innoveren en verduurzamen kunnen wij die slag overleven. We zijn nog echt technologisch koploper in de wereld.”
Na decennialange tegenwind heeft de Europese maritieme sector hierbij eindelijk de wind in de zeilen. Ook in Damens orderportefeuille bevinden zich steeds meer groene schepen, meldde de CEO afgelopen zomer bij zijn jaarverslag over 2023.
CEO Arnout Damen. Beeld Sacha de Boer/Damen Shipyards
Halvering
Die trend zet dit jaar door. „Er komt steeds meer vraag van reders.” Redenen zoekt de topman in hun verantwoordelijkheidsbesef voor het welzijn van onze planeet.
„Daarnaast helpt de toenemende druk vanuit overheden en andere regelgevende instanties natuurlijk.” Zo hebben 173 landen in de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) van de Verenigde Naties zes jaar geleden afgesproken dat de CO2-uitstoot van de mondiale zeescheepvaart in 2050 70% lager is dan in 2008.
De binnenvaartsector streeft in de zogeheten Green Deal naar een halvering van de CO2-productie in 2050 ten opzichte van 2015.
Huiver
Een pijnpunt voor de scheepsbouwer – en breder in de sector – vormt de huiver van banken om geld in innovatieve scheepsbouwprojecten te steken. „Als ze groene schepen gemakkelijker gaan financieren, zou dat de verduurzaming een gewenste boost geven.”
De nieuwste generatie Combi Freighters. Beeld: Damen Shipyards
Maar wat maakt een schip groen? Damen: „Als het van bouw tot sloop zo min mogelijk schadelijke stoffen uitstoot. Door middel van duurzame aandrijving, zoals met elektromotoren of met methanol als brandstof. Maar je kunt ook kijken naar manieren om schepen minder brandstof te laten verbruiken.”
Zo presenteerde het bedrijf in 2019 het (samen met TU Delft ontwikkelde) Damen Air Cavity System. Het systeem zorgt voor ‘luchtsmering’, door onder de scheepsromp een laag lucht te pompen. „Dit vermindert de waterweerstand, waardoor schepen tot 7% brandstof besparen.” De reductie valt hiermee in de praktijk overigens tegen: eerdere schattingen liepen op tot 15%.
Onderzeeboten
Afgelopen maart baalde de Gorinchemse scheepsbouwer stevig, toen een gedeelde defensieorder van liefst 5,6 miljard euro aan zijn neus voorbij ging. Het betrof de bouw van vier nieuwe onderzeeboten, waar Damen in het kielzog van de multi-industriële Zweedse fabrikant Saab al sinds 2015 op aasde. In plaats hiervan ging de Franse Naval Group er samen met scheepsbouwer IHC uit Kinderdijk mee vandoor.
Defensie liet de marinebouw-divisie Damen Naval overigens niet met lege handen staan. Kort vóór het besluit naar buiten kwam, noemde staatssecretaris Christophe van der Maat van Defensie van het kabinet-Rutte IV scheepsbouwer Damen uitdrukkelijk – een unicum, kennelijk alvast ter verzachting – als samenwerkingspartner bij de uitbreiding van onze nationale vloot, met zes multifunctionele marineschepen voor het transport van troepen en materieel in de komende acht tot 14 jaar.
Lees verder op de website van Weekblad Schuttevaer:
De komende jaren kan Damen nog meer orders uit Den Haag verwachten. Zo verankert het kabinet voor het eerst de NAVO-norm van 2 procent voor het defensiebudget in wetgeving. Belangrijkste oorzaak: de geopolitieke situatie door onder meer de Russische dreiging. „Hierdoor ontstaat een stabiele investeringsruimte om de krijgsmacht, en dus ook de Koninklijke Marine te versterken”, constateert Damen. „En dat is broodnodig.”
Zie ook de website van Reformatorisch Dagblad:
