Europees symbool van vrije handel in Maritiem MuseumEuropees symbool van vrije handel in Maritiem Museum

Onder poli­tie­be­ge­lei­ding is het sym­bool van vrije han­del in Euro­pa, de Akte van Mann­heim, woens­dag 22 mei in Neder­land gear­ri­veerd. Het ori­gi­ne­le docu­ment uit 1868 ligt tij­de­lijk in het Mari­tiem Muse­um Rot­ter­dam. Al 150 jaar garan­deert deze over­een­komst tus­sen vijf Rijn­oe­ver­sta­ten een vrije Rijn­vaart, zon­der tol­hef­fing of invoerrechten.

Een tast­baar bewijs van de voor­de­len van inter­na­ti­o­na­le samen­wer­king, noem­de direc­teur Allard Cas­te­lein van Haven­be­drijf Rot­ter­dam de akte bij aan­komst in Rot­ter­dam. ‘Het is ondenk­baar dat Rot­ter­dam zon­der deze akte haar hui­di­ge posi­tie als groot­ste haven­stad van Euro­pa had kun­nen krij­gen. Als onze havens alleen Neder­land had­den kun­nen bedie­nen, zou­den ze nooit 470 mil­joen ton aan goe­de­ren heb­ben kun­nen overslaan.’

Cas­te­lein sprak hier­bij zijn onge­noe­gen uit over Eurokri­ti­sche poli­tie­ke par­tij­en, Ame­ri­kaans pro­tec­ti­o­nis­me en de aan­staan­de Brexit. ‘Hoe kun je beden­ken dat wij onze wel­vaart zou­den kun­nen behou­den door solis­tisch den­ken in iso­la­tie? Deze akte ver­telt het ver­haal van wat vrije han­del kan betekenen.’

Vol­gens Cas­te­lein kan de akte wor­den gezien als voor­lo­per van de Euro­pe­se Unie, waar­in vrij ver­keer van goe­de­ren juist een van de bepa­len­de ele­men­ten is. ‘De over­een­komst maak­te een ein­de aan de situ­a­tie waar­bij tus­sen Straats­burg en Neder­land op soms meer dan 30 plek­ken tol werd gehe­ven. Gevolg was, dat de trans­port­kos­ten vaak hoger waren dan de waar­de van de lading.’

Vrij­heid
Dat werd ver­le­den tijd met de Rijn­vaart­ak­te. Zes lid­sta­ten waar de Rijn door­heen liep, Frank­rijk en Neder­land en de Duit­se deel­sta­ten Bei­e­ren, Hes­sen, Baden en Prui­sen, garan­deer­den onder meer vrij­heid van scheep­vaart over de Rijn en haar zij­ri­vie­ren, vrij­stel­ling van belas­tin­gen, uni­for­me vei­lig­heids­voor­schrif­ten en gemeen­schap­pe­lij­ke Rijn­vaart­recht­ban­ken. De akte werd opge­steld in het Duits, Frans en Nederlands.

Ove­ri­gens was een vrije Rijn­vaart al vóór 1868 moge­lijk. De Akte van Mann­heim was een her­zie­ning van de Akte van Mainz uit 1831. En ze geldt dus nog steeds

Lees heel het arti­kel.