Scheepsbouwer Royal IHC uit Kinderdijk zit in de lift: sinds het nipt afgewende faillissement van maart 2023 stromen de orders weer binnen. Maar om concurrerend te blijven, zal IHC zijn productie deels naar lagelonenlanden moeten verplaatsen, waarschuwt CEO Derk te Bokkel (62).
Drie uur per dag. Zo lang zit Derk te Bokkel elke dag in zijn auto. Vanuit Arnhem naar Kinderdijk, en weer terug. Last van files heeft hij hierbij niet, glimlacht hij. „Ik vertrek meestal vóór de ochtendspits hierheen, en ga na de avondspits weer naar huis.”
Die urenlange autoritten doet hij niet uit „behoefte aan een baantje”, verklaart hij. Sterker, toen IHC hem begin 2023 als interim-manager benaderde, reageerde hij terughoudend. „IHC had geen herstructurering meer nodig: het bedrijf is nu al een paar keer door de mangel gehaald. Het heeft nu juist behoefte aan een stabiliteit, niet aan kortetermijnprojecten.”
In plaats daarvan gaf hij aan voor een langere periode beschikbaar te zijn. Te Bokkel werkte als CFO (financieel directeur) aan een toekomstbestendig beleidsplan. In november voglde hij Jan-Pieter Klaver op als CEO (algemeen directeur) van Royal IHC.
Stork
In het verleden stond Te Bokkel aan het roer bij meerdere divisies van machinefabriek Stork in Hengelo. „Stork was een vergelijkbaar bedrijf als IHC nu”, zegt hij daarvan. „Allebei machinebouwers. Alleen gaat het bij IHC om drijvende machines.”
Hij maakte mee dat het ooit trotse conglomeraat in een neerwaartse spiraal kwam en uiteindelijk ten onder ging. Het doet hem nog pijn. „Ik weet wat er teloor kan gaan. Net als IHC was Stork een ketenleider. Zo’n systeembedrijf ontwikkelt én bouwt complexe systemen onder één dak. Op zulke bedrijven moeten we zuinig zijn. Als je ze kwijtraakt, krijg je ze niet meer terug. Maar juist dit soort industriële bedrijven zijn de basis van onze westerse welvaart.”
Intussen roept het verhaal van Stork akelige associaties op met IHC. In de achterliggende jaren verdween daar de ene na de andere divisie. Duizenden banen gingen verloren. In 2017 sluit IHC de scheepshelling in Sliedrecht en verkoopt scheepswerf De Merwede in Hardinxveld-Giessendam. In 2021 gaat de divisie IHC Hytech, specialist in duiktechnologie, in de verkoop. In maart 2023 volgt het zeer winstgevende IQIP. Deze dochteronderneming uit Sliedrecht geldt als wereldmarktleider op het gebied van on- en offshore fundatie- en installatieapparatuur. De verkoop ervan vormt het sluitstuk van een juridisch zwaar bevochten plan om IHC van de ondergang te redden.
Rechtsgang
Met een succesvolle rechtsgang om dit besluit af te dwingen ontsnapte de scheepsbouwer voor de tweede keer in enkele jaren aan een faillissement.
Eerder, in 2020, greep de Nederlandse overheid in om sluiting te voorkomen, samen met drie Nederlandse en een Belgische maritieme investeringsmaatschappij.
„In feite is de toenmalige aandeelhouder van IHC op dat moment onteigend”, analyseert Te Bokkel. „Omdat in de jaren ervoor vermijdbare vakmanschapsfouten zijn gemaakt bij het contracteren van projecten. Ik vind het heel treurig hoe dat gegaan is.”
Behoefte
In die omstandigheden staat Derk te Bokkel voor de taak om Royal IHC weer op koers te krijgen. En dat gaat even duren, voorspelt hij. „Gezien de situatie waar we nu uitkomen, heeft IHC meerdere jaren nodig om weer in balans te komen.”
Hierbij gebruikt Te Bokkel de twee studies die hij ooit in Wageningen volgde: „Ik bekijk de organisatie als econoom én als ingenieur. Het gaat in een bedrijf niet om de winst, maar om de inhoud: om jouw toegevoegde waarde voor de markt en voor je klanten. Winst is een uiting van de vraag of je die waarde toevoegt. En dat kan alleen in een werkorganisatie met mensen die gezamenlijk een prestatie leveren waar de klanten behoefte aan hebben.”
Bedrijfsmodel
Hij signaleert in dit verband een heet hangijzer. „Wij zijn een van de laatste West-Europese ondernemingen in deze sector met een compleet geïntegreerd bedrijfsmodel, dus met zowel ontwikkeling als productie volledig op één locatie. Bij de maakfunctie hebben we veel concurrentie: als mensen overal ter wereld ons product kunnen namaken, tegen een veel lagere prijs, moeten we kijken waarin we ons kunnen onderscheiden.”
Lees verder op de website van Reformatorisch Dagblad:
IHC doet dat door complexiteit toe te voegen, zoals Te Bokkel dat noemt. „We zijn goed in heel complexe boten. Onze klanten worstelen met het feit dat ze in China ook complete baggerboten kunnen kopen, tegen een veel lagere prijs, al zijn die misschien minder goed en complex dan die van ons. De vraag is of onze klanten bereid en in staat zijn te betalen voor de kosten die wij maken door die boten in Nederland te bouwen.”
Zie ook de website van weekblad Schuttevaer:
CEO Derk te Bokkel: „Als klant in China wil bouwen, moet IHC volgen”
