„Zo’n maquette bouw je niet zomaar even”„Zo’n maquette bouw je niet zomaar even”

Het Nati­o­naal Orgel­mu­se­um in Elburg kreeg zater­dag de mini­a­tuur van een beroemd Nie­hof­for­gel in bruik­leen. De bouw ervan kost­te Pie­ter Oos­ter­om (56) uit Gou­de­rak ruim zeven jaar. „Mijn vrouw vond het onder­hand wel tijd dat het af kwam.”

De beroem­de orgel­bou­wer Hen­drik Nie­hoff maak­te het twee­kla­viers­or­gel –oor­spron­ke­lijk met twin­tig regis­ters, vrij pedaal en speel­hul­pen– in 1558 voor de Sint-Jan. Bij­na twee eeu­wen lang glo­ri­eer­de het instru­ment daar­na in de lang­ste kerk van Neder­land, in het des­tijds mach­ti­ge Gou­da. In 1745 ver­dween het orgel uit de kerk om plaats te maken voor het hui­di­ge, veel gro­te­re Moreau­or­gel. Met de orgel­ma­quet­te, gebouwd met een schaal van 1 op 7, maakt Oos­ter­om de her­in­ne­ring weer levend.

 

Waar­om dit orgel?

„Orgels uit die tijd heb­ben gewoon een heel mooie stijl en klank, en dit orgel heeft dicht bij mijn geboor­te- en woon­plaats gestaan. In 1987 zag ik de ori­gi­ne­le orgel­kas­ten –helaas leeg, het pijp­werk is ver­lo­ren gegaan– han­gen in de Cos­mas en Damia­nus­kerk van Abcou­de. Ik vond ze zo mooi dat ik er toen graag een maquet­te van wil­de maken. Maar dan de com­ple­te ver­sie, met torens, lui­ken enzo­voort. Pas eind 2013 kwam het ervan, en dit is het resultaat.”

 

Wist u waar u aan begon?

„Ik had hier­voor al eens een maquet­te gemaakt, van een klei­ner orgel uit 1526 uit Scheem­da. Die hangt ook in het Orgel­mu­se­um. Het kost­te één jaar. Maar over het Nie­hof­for­gel zei mijn vriend en neef Maar­ten Vos: „Dit doe je niet in een paar jaar; het is een van de moei­lijk­ste orgel­kas­ten om te maken.” Als orgel­bou­wer bij Orgel­ma­ke­rij Reil wist hij dit goed, en hij heeft gelijk gekre­gen. Maar hij heeft mij ook goed gehol­pen, met bouw­te­ke­nin­gen, zijn ont­werp van de balus­tra­de en aller­lei infor­ma­tie over ver­ge­lijk­ba­re orgels van Niehoff.”

 

Lees ver­der op rd.nl:

„Mijn model moest pre­cies de karak­te­ris­tie­ke sfeer van het oor­spron­ke­lij­ke orgel krij­gen.”